Dit heet een ‘design-icoon’ tegenwoordig. Maar waarom? Lota Sofa is een luie bank met zwarte blokken in Japanse lak dat als ontwerp misschien niet eens zoveel voorstelt; vergeleken met 'n Eames, Jacobson of Rietveld.

Toen Eileen Gray de bank in 1919 bedacht, was het een soort wandmeubel in het appartement van Madame Mathieu Lévy aan de Rue de Lota in Parijs. De Lota begon niet als zelfstandig product, zoals de Bibendum fauteuil, het  E-1027 tafeltje en andere latere ontwerpen van Eileen Gray (1878-1976).

In 1924, transformeerde Gray de wandbank van Mme. Lévy naar een vrijstaand zitmeubel voor haar eigen appartement. De Lota Sofa heeft een gestoffeerd houten frame op vier houten poten. De blokken in Japanse lak staan op wieltjes. Vier dikke kussens geven de bank een comfortabel uiterlijk, maar de blokken houden het beeld ook strak. Gray presenteerde de bank in haar eigen winkel ‘Jean Désert’ als ruimtebesparend meubel; door de blokken los te koppelen dienen ze als bijzettafel en wordt de bank een logeerbed.

In plaats van schoonheid, was comfort de eerste ontstaansreden. Nu klinkt dat logisch, maar het Parijse interieur van de jaren twintig werd geregeerd door formele stijfheid. De voluptueuze Lota bevrijde de inrichting op een manier zoals Chanels ‘kleine zwarte jurkje’ dat deed in de haute couture. Maar dat is theorie want de unica van het eerste uur, uit de werkplaats van Jean Désert zijn vrijwel onvindbaar. De winkel sloot in 1933 en Gray verdween bijna veertig jaar uit beeld.

In 1973 kwam de Londense designpionier Zeev Aram op het idee om haar meubelen opnieuw te gaan produceren. Aanleiding voor Gray’s comeback (op 95-jarige leeftijd!) was een recordprijs die haar kamerscherm in Japanse lak ‘Le Destin’ op een veiling haalde. De eerste productiemodellen van de Lota Sofa die we nu vintage zouden kunnen noemen, verschenen in de jaren tachtig op de markt. In Nederland oa. bij Bas van Pelt in Den Haag. Tot 1991 werden Lota Sofa’s gemaakt bij Vereinigten Werkstätten für Kunst im Handwerk in München. Die zijn herkenbaar aan een signatuur VW in een vierkant onderop het frame. Die licentie is later overgenomen door ClassiCon.

Kvadrat Steelcut Trio 2 0395[/caption] Een nieuwe Lota Sofa van Aram of ClassiCon kost ongeveer € 5000,- (afhankelijk van stoffering). De Lota is vrij eenvoudig na te maken en dat gebeurde ook al snel; met name in Italië. Die kosten ongeveer de helft;  maten kunnen afwijken. Vintage modellen worden op 1stdibs nauwelijks aangeboden; waarschijnlijk omdat de authenticiteit moeilijk te garanderen valt en er zoveel kopieën (ook goede) in omloop zijn. Wij hebben onze Lota laten bekleden door fabriek.nl in een donkere paarse Steelcut Trio 2 0395 van Kvadrat; dat zijn de mooiste stoffen.