Dat er humor in de familie zit, zagen we vorige week bij de rondleiding van Giovanna Castiglione door de kleine, bijzondere expositie bij Mobilia in de Amsterdamse Utrechtsestraat.

De dochter van Achille belichtte de ontnuchterende, soms ironische mentaliteit die de gebroeders Castiglione bij het ontwerp van verlichting toepasten. Door terug te keren naar het surrealisme brachten ze in de vroege jaren zestig een kentering in het Italiaanse design teweeg.

Het motto van Marcel Duchamp; ‘niet het handschrift van de kunstenaar- of ontwerper is het belangrijkst, maar zijn creatieve handeling’, was Achille (1918-2002) en Pier Giacomo (1913-1968) op het lijf geschreven. Als jonge ontwerpers behaalden ze eerste bekendheid in 1957 met de tentoonstelling 'Kleuren en Vormen in het huis van vandaag', waarin alledaagse onderdelen zoals een tractorzitting voor de befaamde 'Mezzadro' stoel en een fietszadel voor 'Telephone' gebruikt werd. 

Die 'discussiestukken' stelden de ingesleten rol van meubilair in het huishouden aan de kaak en introduceerden een nieuwe 'conceptuele' benadering van ontwerpen. De 'Luminator' (1954)  is één van de eerste assemblages uit bestaande elementen; een spot afgeleid van een koplamp van een auto, een fitting en een metalen buis op drie stafijzeren pootjes. Met dit ontwerp wonnen Achille en Pier Giacomo Castiglione de Compasso d’Oro, de jaarlijkse design-competitie van 1955. 

Een paar jaar later zetten ze deze lijn door met de 'Arco', de bekende vloerlamp met een elegante boog van 2.40 lang, die steunt op een witmarmeren blok. Deze vaak gekopieerde lamp wordt tegenwoordig vaak gefotografeerd naast een sofa, maar was- zoals schetsen laten zien- oorspronkelijk bedoeld voor boven een tafel. Twee personen kunnen de lamp verplaatsen door de steel van een bezem door het gat in de basis te schuiven. 

'Snoopy' een tafellamp uit 1967, staat ook op een stevige basis van wit Carrara marmer en ontleent zijn naam en profiel aan de hond van Charlie Brown, de populaire Amerikaanse stripreeks. De lampen Arco, Toio, Frisbi, Snoopy en Parentesi horen tegenwoordig tot het portfolio van Flos, dat de presentatie bij Mobilia ook ondersteunde. 'Relationship of Parts' is tot 29 november te zien. De expositie werd samengesteld door Marco Marzini, een jonge architect die al een paar jaar werkt voor de Achille Castiglione Foundation. Marzini ontleedde de componenten van iconische lampen zoals om een prikkelende en esthetische herontdekking samen te stellen.