Niet veel mensen weten het maar Bob Noorda is de man als het gaat over bewegwijzering! Toen hij in 1954 aan het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs (later de Rietveld Academie) was afgestudeerd, stapte Bob Noorda op de brommer en reed over de Alpen naar Milaan. 'De liefde achterna' is de prozaïsche reden waarom één van de meest succesvolle Nederlandse ontwerpers ooit, hier nagenoeg onbekend bleef.

Tien jaar geleden interviewde ik Bob Noorda (1927-2010) voor een klein boek in de mooie reeks 'Roots' van Zoo Producties en Drukkerij Lecturis. Tegen het eind van zijn loopbaan groeide in Nederland de belangstelling voor zijn ronduit opmerkelijke oeuvre. De bescheiden Hollander drukte onmiskenbaar zijn stempel op het grafisch ontwerpen in Italië. Noorda begon zijn loopbaan als freelancer voor Pirelli met het maken van affiches. Deze fabrikant van banden en kabels ontwikkelde een vooruitstrevend pr beleid dat de campagnes van Olivetti beconcurreerde.

Adverteren omwille van naamsbekendheid hoefde niet en daarom kon op affiches vrijelijk worden geassocieerd over kwaliteiten zoals snelheid, wendbaarheid en wegligging. De toenemende abstractie en nadruk op typografie die in het portfolio voor Pirelli uit de vroege jaren zestig te bespeuren valt, ontstond onder invloed van de Zwitserse School. De rationeel-objectieve en organiserende aspecten van het ontwerpen op een grid, kreeg pas echt de overhand in het grote project voor de bewegwijzering voor de metro van Milaan, waarmee Noorda zijn reputatie internationaal zou neerzetten.

De kleur-codering van lijnen en modulaire opzet van borden voor de bewegwijzering van de Metro van Milaan ziet er ook in 2016 nog altijd aantrekkelijk uit. Maar in 1962 bestonden er nog heel weinig voorbeelden van goede bewegwijzering en Noorda ontwierp het min of meer out-of-the-blue. Het project werd bekroond met een Compasso d’Oro (prestigieuze prijs van Associatie Italiana per il Design) en leidde tot een maatschap met Massimo Vignelli. 

Vignelli (1931-2014) zou uitgroeien tot een design-coryfee in New York en claimde in interviews vaak dat hij 'de Helvetica naar Amerika bracht'. Die uitspraak mag wel genuanceerd worden. Rond 1965 sloten Vignelli en Noorda zich aan bij Unimark International Corporation, een internationaal bureau van de Amerikanen Eckerstrom en Fogleman. Vignelli verhuisde met zijn vrouw Lella naar New York, terwijl Noorda in Milaan bleef om de Europese tak van Unimark te leiden. Niet lang nadat Vignelli geëmigreerd was, viel de opdracht van de New York City Transit Authority op de mat.

Aanleiding voor deze omvangrijke opdracht was het voorbeeld van de Metropolitana Milanese. In 1966 verdween Bob Noorda weken onder de grond om het labyrinth van stations, gangen, perrons en ingangen vanaf de straat van de New York Subways te analyseren. Vervolgens presenteerde hij een totaalsysteem met een modulaire vermeerdering volgens de reeks 1-2-4-8. Het kleinste bord EE of -> was 1 vierkant, een aanduiding op het niveau daarboven 2- en stationsaanduidingen: 8 vierkanten. Net als voor Milaan ontwierp Noorda een variant op de Helvetica en Akzidenz Grotesk voor de belettering; in New York ‘AG Old Face’ genoemd. NYCTA hield echter vast aan een eigen letter: de Standard. In 1967 ontwierp Massimo Vignelli de kaart met het New Yorkse lijnen-systeem die (terecht) als een klassieker van Modernistisch design is opgenomen in de collectie van het MoMa. Het partnerschap met Vignelli verviel in 1971 en Bob Noorda bleef tot zijn dood in 2010 een gevierd ontwerper in Milaan.